بخشیدن مهریه در ازای حضانت فرزند به توافقی گفته می شود که طی آن زن، در مقابل پذیرش حق حضانت فرزند مشترک (اغلب به صورت دائم یا برای مدت معین) از سوی مرد، تمام یا قسمتی از مهریه خود را به او واگذار می کند. این نوع توافق معمولاً در جریان پرونده های “طلاق توافقی و حضانت فرزند” شکل می گیرد. اگرچه زوجین می توانند به این شکل با یکدیگر مصالحه نمایند، اما اعتبار و اجرای چنین توافقی همواره منوط به تأیید دادگاه و رعایت اصلی ترین ملاک یعنی مصلحت طفل است؛ به این معنا که هیچ توافقی نمی تواند بر خیر و صلاح کودک ارجحیت داشته باشد و دادگاه در هر زمان می تواند برای تضمین مصلحت فرزندان، در آن بازنگری کند.
ثبت درخواست مشاوره در فرم تماس
تنظیم جلسه سریع ترین زمان
ارائه مدارک و تنظیم و ثبت اسناد شما
تنظیم مدارک قانونی شما در دادگاه
توافق بر سر بخشیدن مهریه در ازای حضانت فرزند، از نظر قانونی دارای پیچیدگی هایی است. گرچه بر اساس ماده ۱۰ قانون مدنی، چنین توافقات خصوصی میان زوجین در صورت عدم مغایرت با قانون، معتبر شناخته می شوند؛ اما دیدگاه های حقوقی متفاوتی درباره جنبه های حق یا تکلیف بودن حضانت و قابلیت معامله آن وجود دارد. با این حال، در عمل، دادگاه ها در طلاق های توافقی معمولاً این گونه مصالحه ها را پس از ثبت رسمی می پذیرند.
نکته بسیار مهم این است که اعتبار نهایی و پایداری هر توافقی در این زمینه، همواره منوط به تشخیص “مصلحت عالیه طفل” توسط دادگاه است؛ دادگاه این اختیار را دارد که در صورت مغایرت توافق با صلاح کودک، آن را تغییر داده یا نادیده بگیرد.
در نظام حقوقی ایران، مهریه به عنوان یک حق مالی زن در عقد نکاح تعریف شده است که به محض جاری شدن صیغه عقد، زن مالک آن می شود. در مقابل، حق حضانت فرزند نه تنها یک حق برای والدین، بلکه یک تکلیف قانونی و شرعی نیز محسوب می شود. بر اساس ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی، نگهداری از اطفال هم حق و هم تکلیف پدر و مادر است. این ماده بنیاد مفهوم حضانت را تشکیل می دهد. بخشیدن مهریه در ازای حضانت فرزند توسط زن، اقدامی است که می تواند در ازای برخی شرایط، مانند کسب حضانت فرزند، انجام شود، هرچند که ماهیت حقوقی مهریه و حضانت کاملاً مجزا هستند. این تفکیک مفاهیم، پایه و اساس هرگونه توافق آتی را بنا می نهد. از این رو، در چنین مواردی، مشورت با یک وکیل طلاق برای درک دقیق ابعاد حقوقی و اطمینان از صحت و ثبت قانونی توافقات، بسیار اهمیت دارد.
مهمترین و اصلیترین ملاک در تصمیمگیریهای مربوط به حضانت فرزندان، مصلحت طفل است. این اصل به معنای رعایت بالاترین سطح از منافع کودک در تمام ابعاد است و حتی بر توافقات والدین نیز مقدم است:
بخشیدن مهریه در ازای حضانت فرزند از منظر قانونی امکان پذیر است، مشروط بر آنکه این توافق با رضایت کامل و بدون هیچ گونه اجبار از سوی زن صورت پذیرد. این نوع مصالحه اغلب در چارچوب طلاق توافقی و حضانت فرزند مطرح می شود. زن می تواند در ازای واگذاری حق حضانت فرزند به او، مهریه خود را به مرد ببخشد. ثبت رسمی این توافق در دادگاه یا دفاتر اسناد رسمی، به آن اعتبار قانونی می بخشد و آن را لازم الاجرا می کند. مشاوره با یک وکیل مهریه متخصص در این فرآیند برای اطمینان از رعایت تمامی جوانب قانونی و حفظ حقوق طرفین، اکیداً توصیه می شود.
توافقات حضانت و مهریه پیچیدگیهای حقوقی و عاطفی بسیاری دارند. برای طی کردن این مسیر حساس با آرامش خاطر و حفظ بهترین منافع خود و فرزندتان، از دانش و تجربه وکیل مددی کمک بگیرید. برای شروع، همین حالا گامی آگاهانه برای آینده بردارید.
قوانین حضانت فرزندان در ایران، مسیری را برای تعیین حضانت دائم فرزند پسر و یا دختر با در نظر گرفتن جنسیت و سن آن ها ترسیم می کند که جزئیات آن در ادامه بررسی می شود:
مرحله سنی | فرزند دختر | فرزند پسر |
---|---|---|
تا ۷ سالگی | مادر | مادر |
۷ سالگی تا بلوغ | پدر | پدر (تا ۹ سالگی) |
بعد از بلوغ | حق انتخاب محل زندگی با خود فرزند | حق انتخاب محل زندگی با خود فرزند |
جدا از قوانین سنی، ابعاد دیگری نیز در موضوع حضانت فرزند حائز اهمیت اند:
حتی پس از یک توافق رسمی و قطعی در خصوص حضانت، امکان بازنگری و تغییر در حضانت توافقی همواره وجود دارد. دادگاه اختیار دارد در صورت تشخیص عدم صلاحیت والدین برای نگهداری کودک، حضانت را سلب کند یا ترتیب آن را تغییر دهد.
در چنین شرایطی، نحوه گرفتن حضانت فرزند یا گرفتن حضانت فرزند از پدر (یا مادر) مجدداً توسط دادگاه بررسی شده و تصمیم نهایی بر اساس مصلحت عالیه کودک اتخاذ خواهد شد. ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی نیز به تأثیر ازدواج مجدد مادر بر حضانت اشاره دارد که می تواند موضوع بازنگری قرار گیرد.
پیش از هرگونه تصمیم گیری در خصوص بخشیدن مهریه در ازای حضانت فرزند، نکات کاربردی زیر را در نظر بگیرید: