چک برگشتی به معنای عدم پرداخت وجه چک در موعد مقرر است. این مشکل میتواند به دو شکل کیفری یا حقوقی مطرح شود که تفاوت بین آنها تأثیر قابل توجهی در روند پیگیری قانونی دارد. چک برگشتی کیفری زمانی اتفاق میافتد که چک به دلیل عدم موجودی کافی یا بسته بودن حساب برگشت میخورد و شامل استثنائات قانونی نباشد. در این حالت، امکان تنظیم شکایت کیفری علیه صادر کننده چک وجود دارد. از سوی دیگر، چک برگشتی حقوقی مربوط به مواردی است که چک شامل شرایط کیفری نباشد، مانند چک وعدهدار. در این حالت، تنها میتوان از طریق دادخواست حقوقی و مطالبه وجه اقدام کرد.
ثبت درخواست مشاوره در فرم تماس
تنظیم جلسه سریع ترین زمان
ارائه مدارک و تنظیم و ثبت اسناد شما
تنظیم مدارک قانونی شما در دادگاه
چک برگشتی میتواند به دو حالت کیفری یا حقوقی پیگیری شود که بستگی به شرایط خاص دارد. در صورتی که چک برگشتی به املاک مرتبط باشد، مراجعه به وکیل ملکی برای پیگیری حقوقی و تسهیل فرآیند ضروری است. همچنین، در مواردی که مشکل از لحاظ کیفری باشد، فرآیند پیگیری به شکل دیگری انجام خواهد شد. در ادامه تفاوت چک برگشتی کیفری و حقوقی ذکر شده است:
شرایط چک برگشتی کیفری
شرایط چک برگشتی حقوقی
تفاوت | چک کیفری | چک حقوقی |
صلاحیت دادگاه | دادگاه کیفری | دادگاه حقوقی |
مجازات | حبس، جریمه مالی | توقیف اموال |
مدت زمان شکایت | ۶ ماه پس از برگشت | تا ۳ سال پس از برگشت |
برای شکایت از چک برگشتی، مهلت قانونی متفاوت است و فرق چک برگشتی حقوقی و کیفری در مدت زمان شکایت موثر است.
۶ ماه از تاریخ برگشت چک برای شکایت کیفری فرصت دارید.
در این مدت باید به دادسرای کیفری مراجعه کنید.
۳ سال از تاریخ برگشت چک برای شکایت حقوقی زمان دارید.
شکایت حقوقی از طریق دادگاه مدنی انجام میشود.
“تفاوت چک برگشتی کیفری و حقوقی” چیست؟ برای شکایت در مورد چک برگشتی، ابتدا باید نوع شکایت (کیفری یا حقوقی) انتخاب شود. در صورتی که نیاز به مشاوره حقوقی تخصصی داشته باشید، میتوانید با یک وکیل ملکی در تهران مشورت کنید تا بهترین راهکار را برای شما ارائه دهد. هر یک از این دو نوع شکایت، فرآیند متفاوتی دارند که بر اساس شرایط چک و هدف شما تعیین میشود.
شکایت کیفری برای چک برگشتی
شکایت حقوقی برای چک برگشتی
برای شکایت کیفری از چک برگشتی، لازم است مراحل زیر را طی کنید:
در ابتدا، باید مدارک مربوط به چک برگشتی را به بانک ارائه داده و از برگشت چک صورتجلسه کتبی دریافت کنید.
شکایت کیفری باید به دادسرای کیفری ارائه شود. این شکایت میتواند به صورت حضوری یا آنلاین (از طریق سامانه قضائی) ثبت گردد.
پس از ثبت شکایت، دادسرای کیفری پرونده را بررسی و در صورت اثبات جرم، دستور مسدود شدن حساب صادرکننده چک را صادر میکند.
در صورت عدم همکاری صادرکننده، دادسرا میتواند حکم جلب صادرکننده چک را صادر کند و اقدامات اجرایی آغاز می شود.
برای شکایت حقوقی از چک برگشتی، مراحل زیر باید طی شود:
در صورتی که چک برگشتی همچنان پرداخت نشود، ممکن است صادر کننده چک با حکم جلب مواجه شود. برای دریافت این حکم، مراحل و شرایط خاصی وجود دارد.
مرحله | عملیات |
شرایط صدور حکم جلب | عدم پرداخت چک و شکایت کیفری |
مدت زمان لازم | معمولاً ۱ تا ۲ ماه |
نحوه اجرای حکم جلب | مراجعه مامورین به محل صادر کننده چک |
راههای جلوگیری از حکم جلب | پرداخت چک یا توافق با دارنده چک |
حقوقی شدن چک برگشتی به معنای آن است که چک به دلایل مختلف (مانند چک وعدهدار یا عدم سوء نیت) به چک حقوقی تبدیل میشود. تفاوت چک برگشتی کیفری و حقوقی تاثیر زیادی در روند پیگیری و نتیجه نهایی دارد.
زمانی که چک برگشتی در چهارچوب مقررات کیفری قرار نگیرد، به چک حقوقی تبدیل میشود و تنها از طریق دادگاههای حقوقی پیگیری خواهد شد.
چک حقوقی به معنی مطالبه وجه آن از طریق دادخواست حقوقی است که در صورت عدم پرداخت، امکان توقیف اموال صادر کننده چک وجود دارد.
محل پیگیری چک کیفری در دادسرا (شکایت کیفری) و چک حقوقی در دادگاه حقوقی است. مجازات مربوط به چک کیفری شامل حبس و جزای نقدی میشود، در حالی که مجازات چک حقوقی توقیف اموال صادر کننده است. مدت زمان پیگیری چک کیفری کوتاه تر و مدت زمان پیگیری چک حقوقی طولانی تر است.
چک وعده دار به چکی اطلاق میشود که تاریخ آن برای آینده تعیین شده است و از صادرکننده انتظار میرود که مبلغ آن را در تاریخ مشخص شده پرداخت کند.
برای جلوگیری از مشکلات ناشی از چک برگشتی و پیشگیری از عواقب قانونی آن، میتوان اقداماتی را انجام داد: