تصرف عدوانی حقوقی و تصرف عدوانی کیفری دو نوع دعوا با ماهیت و آثار متفاوت هستند. در دعوای تصرف عدوانی حقوقی، اثبات مالکیت خواهان ضروری نیست و صرف اثبات سبق تصرف او بر مال غیرمنقول کافی است. اما در تصرف عدوانی کیفری، احراز مالکیت شاکی از ارکان اصلی دعوا محسوب میشود.
از نظر ماهیت، تصرف عدوانی حقوقی یک تخلف حقوقی و تصرف عدوانی کیفری یک عمل مجرمانه است که نیازمند اثبات عنصر معنوی (علم و عمد) است. مرجع رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی حقوقی دادگاه حقوقی محل وقوع مال و مرجع رسیدگی به تصرف عدوانی کیفری دادسرای همان محل است. ضمانت اجرای حکم در تصرف عدوانی حقوقی رفع تصرف و رفع آثار آن است، در حالی که در تصرف عدوانی کیفری مجازات حبس نیز در نظر گرفته میشود.
ثبت درخواست مشاوره در فرم تماس
تنظیم جلسه سریع ترین زمان
ارائه مدارک و تنظیم و ثبت اسناد شما
تنظیم مدارک قانونی شما در دادگاه
در تشخیص فرق تصرف عدوانی حقوقی و کیفری و تحقق دعوای تصرف عدوانی حقوقی، سه شرط اساسی وجود دارد:
در پاسخ به این سوال که مرجع صالح رسیدگی تصرف عدوانی حقوقی و تصرف عدوانی کیفری چیست باید گفت که از فرق تصرف عدوانی حقوقی و کیفری باید به مرجع صالح رسیدگی اشاره کرد. مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی حقوقی، دادگاه حقوقی است که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع شده است. در دعاوی ملکی، وکیل ملکی در تهران یا دیگر شهرها می تواند از حق شما در دادگاه دفاع کند. در مقابل، مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی کیفری، دادسرای محل وقوع مال میباشد. بنابراین، بسته به نوع دعوا، مرجع صالح متفاوتی برای پیگیری این موضوع تعیین شده است.
دیگر “فرق تصرف عدوانی حقوقی و کیفری” در نقش مالکیت خواهان است. در دعوای تصرف عدوانی حقوقی، مالکیت خواهان شرط لازم برای طرح دعوا نیست و نیازی به احراز مالکیت از سوی او وجود ندارد. صرف اثبات سبق تصرف خواهان بر مال غیرمنقول برای طرح دعوا کافی است. در مقابل، در دعوای تصرف عدوانی کیفری، احراز مالکیت شاکی (خواهان) یکی از ارکان اصلی دعوا به شمار میرود و دادگاه تنها پس از اثبات مالکیت میتواند حکم به محکومیت متصرف دهد.
تفاوت ماهیت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری به شرح زیر است:
نکات مهم در مورد دعوای تصرف عدوانی حقوقی عبارتند از:
تفاوت طرح دعوای تصرف عدوانی حقوقی و کیفری به شرح زیر است:
بنابراین، نحوه شروع و مرجع تقدیم اسناد در این دو نوع دعوا متفاوت است.
ضمانت اجرای دعوای تصرف عدوانی حقوقی و دعوای تصرف عدوانی کیفری به شرح زیر است:
ارکان اصلی دعوای تصرف عدوانی حقوقی به شرح زیر است:
در تحقق جرم تصرف عدوانی کیفری، وجود عنصر معنوی ضروری است که شامل موارد زیر میشود:
به عبارت دیگر، متصرف باید با آگاهی از مالکیت دیگری و با قصد تصرف بدون مجوز، اقدام به این کار نماید. در صورتی که تصرف بدون علم، عمد یا سوء نیت صورت گیرد (مانند اشتباه یا عدم اطلاع)، امکان پیگیری کیفری وجود نخواهد داشت و موضوع تنها در دادگاههای حقوقی قابل طرح است.
تصرف عدوانی یکی از موضوعات مهم در حقوق اموال غیر منقول است که میتواند از دو جنبه حقوقی و کیفری مورد بررسی قرار گیرد. این موضوع زمانی مطرح میشود که فردی بدون رضایت مالک، ملک دیگری را تصرف کند یا مانع از استفاده قانونی وی شود.
در دعاوی حقوقی، هدف اصلی بازگرداندن وضعیت ملک به حالت پیشین است، در حالی که در دعاوی کیفری، علاوه بر رفع تصرف، برای متصرف غیرقانونی مجازات نیز در نظر گرفته میشود. جدول زیر تفاوتهای این دو جنبه را نشان میدهد:
جنبه حقوقی تصرف عدوانی در اموال غیر منقول (تصرف عدوانی حقوقی) | جنبه کیفری تصرف عدوانی در اموال غیر منقول (تصرف عدوانی کیفری) |
مربوط به مال غیر منقول است. | موضوع آن مال غیر منقول متعلق به دیگری است. |
اثبات سبق تصرف خواهان کافی است و نیازی به اثبات مالکیت نیست. | اثبات مالکیت شاکی از ارکان اصلی دعوا است. |
به عنوان یک تخلف حقوقی تلقی میشود. | به عنوان یک جرم شناخته میشود. |
مرجع رسیدگی آن دادگاه حقوقی است. | مرجع رسیدگی آن دادسرا است. |
ضمانت اجرا شامل رفع تصرف و رفع آثار آن است. | ضمانت اجرا شامل رفع تصرف و احتمالاً مجازات حبس است. |
مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، سه نوع اصلی برای انواع دعاوی تصرف وجود دارد: